Ихэнх хүмүүс тоор, интоорын яс, бүйлс болон алимны үр идэхээс болгоомжилдог. Яагаад гэвэл эдгээр нь цианид агуулдаг. Гэвч бидэнд танд дуулгах бас нэгэн сонирхолтой мэдээ байна. Үнэн хэрэгтээ энэ тухай аль 1950-иад оноос хойш мэддэг болсон.
Бид бүгд л цианид хортой гэдгийг мэднэ. Гэхдээ хавдрыг эмчлэхэд цианид ашиглагддаг. Цианидыг хортой гэж үздэгээсээ болоод ихэнх хүмүүс цианидыг үл тоомсорлодог. Алимны үр болон бусад жимсний үр, ясанд цианид танд аюул учруулж чадахааргүй маш бага хэмжээгээр агуулагддаг.
Амигдалин (витамин В17)-д глюкозны 2 молекул байдаг ба, эдгээрийн нэг нь бенальдегидээс, нөгөө нь цианидаас тогтдог. Эдгээр глюкозны молекулууд нь хавдрын эсэд нөлөөлдөг ба бусад тохиолдолд хоол боловсруулах замаар “аялж” явдаг байна.
Тиймээс л хавдрын эсүүд глюкозыг нь ашиглахын тулд амигладинаар хооллодог байна. Дараа нь юу болохыг мэдэж байна уу? Бенальдегид, цианидаар хавдрын эсүүд л зөвхөн хооллож эхлэх ба глюкозны молекулууд өгөөшний үүрэг гүйцэтгэнэ.
Хавдрын эсүүд бете-глюкозидаз ферментийн тусламжтайгаар амигдалиныг боловсруулах чадвартай. Иймэрхүү байдлаар тэд үхлийн аюултай молекулуудыг чөлөөлдөг. Бусад эсүүд амигладилиныг боловсруулж чадахгүй.
Хэвийн эсүүд роданез, цианидын чөлөөлөгдсөн радикалуудтай нэгдэж, цианит үүсгэдэг. Цианит нь шээсээр ялгардаг.
Тэгэхээр та одоо үнэнийг мэдлээ. Хэрвээ хэн нэгэн танд чангаанзны яс хортой гэж хэлэх юм бол та түүнд үгүй гэдгийг нь тайлбарлаж өгөх чадвартай боллоо шүү дээ!
Олж мэдсэн зүйлээ найзуудтайгаа хуваалцахаа мартав аа!
